เนื้อเรื่อง

กาลครั้งหนึ่งนานมาแล้ว มีหลวงพ่อกับเณรน้อยอยู่คู่หนึ่ง ชอบหยอกล้อกันมาก กำลังกวาดลานวัดอยู่

หลวงพ่อก็คิดแผนล่ะทีนี้ เดินถือไม้กวาดไปวางไว้เฉย ๆ ปล่อยให้เณรน้อยกวาดอยู่คนเดียว เณรน้อยก็ไม่ได้เต็มใจที่จะกวาดเท่าไรหรอก รู้อยู่แล้วว่าหลวงพ่อมีแผน

หลวงพ่อก็มานั่งพักใต้ร่มไม้ให้หายเหนื่อย ทำท่าชื่นชมเณรน้อยว่าขยันขันแข็ง

วันต่อมา หลังจากฉันเพลเสร็จ เณรน้อยก็หลบมานอนเล่นใต้ร่มไม้ หลวงพ่อก็ตามมาดุวาเณรน้อยขี้เกียจและบอกเณรน้อยว่ามีกิจนิมนต์ เณรน้อยก็ทั้งกวาดทั้งบ่นให้หลวงพ่อ ว่าจะใช้ให้ทำอะไรนักหนา พอหลวงพ่อไปลับตา เณรน้อยก็กลับมานอนใต้ร่มไม้เหมือนเดิม พอหลวงพ่อกลับมาท่านก็ถือไม้วิ่งไล่ตีเณรน้อย

วันต่อมา หลวงพ่อก็เตรียมตัวจะไปทำกิจนิมนต์ ท่านก็ได้เรียกหาเณรน้อย และบอกเณรน้อยว่า หลวงพ่อมีกิจนิมนต์ที่ต้องทำ ให้เณรน้อยกวาดลานวัดให้สะอาด ระวังไก่จะไปขี้ใส่พื้นศาลาวัด ถ้าหลวงพ่อกลับมา แล้วยังมีขี้ไก่ จะให้เณรน้อยกินให้หมด

เณรน้อยก็นึกในใจว่าจะยอมกินขี้ไก่ได้ไง จึงคิดแผนขึ้นมาจะเอาคืนหลวงพ่อ จึงไปเอาน้ำอ้อย มาหยอดไว้ให้ดูเหมือนขี้ไก่ พอจัดการตามแผนจึงกลับมานอนเล่นใต้ร่มไม้อย่างสบายใจ พอหลวงพ่อกลับมาก็ดุด่าว่าเณรน้อยทำไมปล่อยให้ไก่มาขี่ใส่ศาลาแบบนี้ และบอกให้เณรน้อยกินขี้ไก่ในเสื่อให้หมด เณรน้อยก็กินแบบอร่อยปาก คำแล้วคำเล่า

หลวงพ่อจึงถามว่า ทำไมถึงกินเหมือนอร่อยจังเณร อร่อยสิหลวงพ่อลองชิมดู หลวงพ่อก็ชิมทั้งอร่อยทั้งหวาน แต่หารู้ไม่ว่าโดนเณรน้อยหลอกให้กินขี้ไก่ จึงบอกเณรว่าอย่าลืมเก็บใส่ถ้วยไว้เลยนะวันหลัง พอตอนเช้า หลังจากฉันเพลเสร็จ เณรก็ทำท่าหลบมาอ่านหนังสือใต้ร่มไม้

หลวงพ่อก็บอกว่า ปล่อยให้ไก่มันมาขี่ไว้เลยนะ แล้วก็เป็นไปตามแผนเณร จึงปล่อยให้ไก่มาขี่ใส่ และนั่งเฝ้าแมลงวันให้อย่างดี พอหลวงพ่อมา ท่านเลยลองชิมดู คำแรกทำไมมันเป็นขมๆ คำที่สองทำไมมันเปรี้ยวๆล่ะ ทำไมมันไม่หวานเหมือนเมื่อหวาน ก็เมื่อวานมันเป็นน้ำอ้อย แลัววันนี้ล่ะ วันนี้ป็นขี้ไก่ไงหลวงพ่อ พอหลวงพ่อรู้ว่าโดนเณรหลอกให้กินขี้ไก่ก็ได้ทีจับไม้วิ่งไล่เณรอ้อมวัด พวกคนที่มาถวายเพลจึงได้ห้ามไว้
 

เนื้อเรื่อง(ภาษาถิ่น)

มีหลวงพ่อกับเณรน้อยอยู่คูนึง เบิดวัดมีกันอยู่สองคนนั่นละมักหยอกกันดีแท้ดอก กำลังกวดวัด หลวงพ่อกะหัวดีเด้บาดหนิ ย่างถือไม่กวดไปไว้เสย ป่อยเณรน้อยกวดพุเดียว บ่ได้เต็มใจกวดปานได๋เดะ กะฮู้จักอยู่วาหลวงพ่อหัวดี ซังควมเณรน้อยไว้เด้จะของกะหาหม่องเซาเมือยเด้บาดนิ นั่งเซาเมือยกะทำท๊าย่องเณรน้อยวาเณรน้อยวานอนสอนง่ายแท้เด้ จะของกะนอนต่อพะนะ มื้อต่อมาหลวงพ่อกับเณรน้อยฉันจังหันแล้ว เณรน้อยกะมาลี่นอน หลวงพ่อมาเห็นกะวาเณรน้อยนอนกินบ้านกินเมืองเด้บาดหนิบอกให้เณรน้อยไปกวดขี่ไก่ในศาลา บอกวาหลวงพ่อมีกิจนิมนต์พั่นวา เณรน้อยกะเถิ่งกวดเถิ่งจ่ม วาหลวงพ่อสิไส้หยังกะดักกะด้อ พอหลวงพ่อไปลับตา เณรน้อยเพิ่นกะหัวดีเด้ เพิ่นกะมาลักนอน คราวเดียวกะหลับนอนมือก่ายหน้าผากเสยซั่นแหล่ว หลวงพ่อเพิ่นแล้วกิจนิมนต์เพิ่นกะหล่อยคืนมาเห็นเณรน้อยหลับอยู่  จับไม่ฟาดไล่ฆ่าเณรน้อยซั่นแหล่วทีหนิ มื้อใหม่มาเด้บาทหลวงพ่อเพิ่นกะเตรียมสิไปกิจนิมนต์เพิ่นคือเก่านั่นล่ะ เพิ่นกะเอิ้นหาเณรน้อยสิมาซังควมแหล่วบาดหนิ “หลวงพ่อสิไปกิจนิมนตืเด้อหากวดเด้นวัด เบิ่งไก่สิไปขี่ไซศาลาเด้อล่ะ” “ขั้นข่อยกลับมายังมีขี่ไก่ข่อยสิให้เจ้ากินให้เบิ่ดเลย” เณรน้อยกะคันแค่วสิมาให้ข่อยกินขี่ไก่ได๋จั่งได๋ เณรน้อยกะคันแค่วตั้วบาดหนิ เพิ่นกะไปเอาน้ำอ้อยมาหยอดให้คือขี่ไก่เด้ทีหนิ ขี่ไก่ปลอมวาถ่อนไป่ เพิ่นกะเทิ่งหยอดเทิ่งจ่ม สิมาให้ข่อยกินขี่ไก่แนวได๋ ข่อยสิกินน้ำอ้อยถ่อนตั้ว พอจัดการตามแผนเพิ่นกะคืนมานอนซั่นแหล่วทีหนิทำทานอนหลับไปซั่นล่ะย่านบ่ตามแผน หลวงพ่อกับมากะป้อยเณรน้อยไล่ฆ่าเณรน้อย วาเป็นหยังคือป่อยให้ไก่ขี่ใส่ศาลา เพิ่นกะบอกให้เณรน้อยกินขี่ไก่ในสาดแหล่วบาดหนิ เณรน้อยกะกินแบบแซบคักกินแบบคือจั่งมันบ่แมนขี่ไก่ “เณรน้อยเจ้าคือกินเป็นตาแซบแท้” ”แซบตั้วหลวงพ่อ ซีมเบิ่งแหมะ” เพิ่นกะซีมเทิ่งแซบเทิ่งหวานแหล่ว หลวงพ่อถืกเณรน้อยตั๋วให้กินน้ำอ้อยพิ่นเข้าใจวามันเป็นขี่ไก่ บอกเณรน้อยเก็บใส่ถ้วยไว้เสยซั่นแหล่วมื้อลุน ยามเซ้ามา ฉันจังหันแล้วเณรน้อยเพิ่นกะทำทามานังอ่านหนังสือใต้ฮมไม่ หลวงพ่อกะมาซังควมปอยให่ไก่มันขี่ใส่โลดเด้อ เพิ่นติดใจขี่ไก่ปลอมซั่นแหล่ว เณรกะได๋ทีแหล่ว กะปอยไก่มาขี่ไซ นังเฝ่ากองขี่ไก่ปัดแมงวันให่พ้อมแหล่วย่านหลวงพ่อบ่มากิน พอหลวงพ่อเพิ่นคืนมาแหล้ว เพิ่นกะออนซอนซั่นแหล่วไก่ขี่ใส่เต็มสาด เพิ่นกะลองซีมเบิ่งแหล่ว คำแรกคือเป็นขมๆว่ะซั่น คำสองคือเป็นส้มๆว่ะซั่น มื้อนี้มันคือบ่หวานคือมื้อวาน “มื้อวานหลวงพ่อกินน้ำอ้อย” “มื้อนี้เด้” “มื้อนี้ขี้ไก่” พอหลวงพ่อฮู้วาถืกเณรน้อยตั๋วให้กินขี่ไก่ กะถือไม่ไล่ฆ่าเณรน้อย แม่ออกกะมาห่าม “บ่ให่สูนแนวได๋ มันตั๋วข่อยกินขี้ไก่” เพิ่นวา เพิ่นกะแลนไลเณรน้อยบ่เซาไลอ้อมทีป อ้อมวัดอ้อมวาไปพุ่นล่ะ ยามเซ้ามาแม่ออกเพิ่นกะมานังโสกัน วาหลวงพ่อเป็นหยังล่ะมื้อวานหนิ คือแลนไล่เณรน้อยล่ะ บ่แลนไล่แนวได๋ เณรน้อยไปตั๋วหลวงพ่อให้กินขี้ไก๋โป
 

บริบทของนิทาน

-

คติสอนใจ

-

ความสัมพันธ์ระหว่างนิทานกับสิ่งอื่น

-