ย่ากินปลิง
ที่มา : หนังสือนิทานชาวบ้านอีสานจากสามหมู่บ้าน
- รหัสชุดข้อมูล: TH-ST-MSU-122
- ชื่อเรื่องหลัก : ย่ากินปลิง
- ชื่อเรื่องรอง : -
- ประเภท : นิทานชีวิต
- แก่นเรื่อง :
- ภาษา : ไทยถิ่นอีสาน
- ผู้เก็บข้อมูล : ธารวิมล อุ่นวิเศษ
- ผู้ให้ข้อมูล : แช่ม วงศ์ประกอบ
- วันที่เก็บข้อมูล : -
- วันที่เผยแพร่ข้อมูล : 4 ต.ค. 2561
- ผู้เผยแพร่ข้อมูล : ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)
- สิทธิ์ : สัญญาอนุญาตของครีเอทีฟคอมมอนส์
คำสำคัญ :
ปลิงคำศัพท์เฉพาะ :
เซา= หยุด, ท่อนั้น =เท่านั้น, ถิ่ม= ทิ้งเนื้อเรื่อง
หญิงชราคนนึงป็นคนตาบอด มีลูกชายคนเดียว พอลูกชายโตขึ้น ก็ได้มีภรรยาและแต่งงานพาภรรยามาอยู่กินที่บ้าน แต่ลูกสะใภ้คนนี้เป็นคนไม่ดี และเกลียดแม่ย่า จึงมักจะแกล้งแม่อยู่บ่อยๆ
วันหนึ่ง ลูกสะใภ้คนนี้ทำแกงปลิงให้แม่กิน แม่ตาบอดไม่รู้อะไรก็กินจนอิ่ม ต่อมาก็ตาย พอตายแล้ววันจะเผานั้น ชาวบ้านจะมาช่วยยกศพไปเผาที่วัด ยกยังไงก็ยกไม่ชึ้น ทุกคนในหมู่บ้านก็มายก ก็ยกไม่ขึ้น เหลือแต่ลูกสะใภ้ที่ยังไม่ยก พอมายกก็ปรากฏว่าสามารถยกได้คนเดียวขึ้น ชาวบ้านเลยให้ลูกสะใภ้ยกโลงศพใส่บ่าไปเผาที่วัดคนเดียว แต่พอไปถึงจะเอาโลงลงก็เอาลงไม่ได้ เชือกที่มัดอยู่กับบ่าแกะยังไงก็ไม่ออก เอาอะไรมางัดก็ไม่ออก จนชาวบ้านหมดหนทางเลยเผาลูกสะใภ้คนนี้ไปพร้อมกับศพของแม่ย่านั่นเอง
เนื้อเรื่อง(ภาษาถิ่น)
เฒ่าแม่ใหญ่อันหนึ่งป็นคนตาบอด มีลูกชายคนเดียว พอลูกชายใหญ่เป็นบ่าว กะเอาเมีย แล้วกะเอาเมียมาอยู่กินที่บ้าน แต่ลูกสะใภ้คนนี้เป็นคนบ่ดี และเกลียดแม่ย่า จึงมักสิแกล้งแม่อยู่บ่อยๆ
มื้อหนึ่ง ลูกสะใภ้คนนี้เฮ็ดแกงปลิงให้แม่กิน แม่ตาบอดบ่ฮู้อิหยังกะกินจนอิ่ม ต่อมากะตาย พอตายแล้ววันสิเผานั้น ชาวบ้านจะมาซ่อยยกศพไปเผาที่วัด ยกจั่งได๋กะยกบ่ชึ้น ทุกคนในหมู่บ้านกะมายก กะยกบ่ขึ้น เหลือแต่ลูกสะใภ้ที่ยังบ่ยก พอมายกกะปรากฏว่าสามารถยกได้คนเดียวขึ้น ชาวบ้านเลยให้ลูกสะใภ้ยกโลงศพใส่บ่าไปเผาที่วัดคนเดียว แต่พอไปถึงสิเอาโลงลงก็เอาลงไม่ได้ เชือกที่มัดอยู่กับบ่าแกะจั่งได๋กะแกะบ่ออก เอาอะไรมางัดกะบ่ออก จนชาวบ้านหมดหนทางเลยเผาลูกสะใภ้คนนี้ไปพร้อมกับศพของแม่ย่านั่นเอง
คติสอนใจ
ให้ทุกข์แก่ท่าน ทุกข์นั้นถึงตน
ความสัมพันธ์ระหว่างนิทานกับสิ่งอื่น
กุศโลบายไม่ให้คนทำไม่ดีต่อคนอื่นผ่านนิทาน